Η εκστρατεία των Ελλήνων κατά των Μπολσεβίκων

Μια άγνωστη πτυχή στην ελληνική ιστορία έρχεται να μας μάθει το βιβλίο «Ημερολόγιον της εις Ρωσσίαν εκστρατείας» που βασίζεται σε σημειώσεις και ημερολόγια του ιατρού Νικολάου Σμπαρούνη και που έχει επιμεληθεί η Ιωάννα Παπαθανασίου.

Είναι γνωστό ότι η ιστορία έχει πολλά πρόσωπα και πολλές αλήθειες, είναι επίσης γνωστό ότι οι νικητές γράφουν την ιστορία και συνήθως οι ηττημένοι δεν επιθυμούν να την θυμούνται. Ίσως για αυτόν τον λόγο η συγκεκριμένη ιστορία δεν διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία.

Το 1919 ο ελληνικός στρατός μαζί με τον γαλλικό καθώς και με δυνάμεις άλλων δεκατριών χωρών- εκστράτευσε στην Ρωσία προκειμένου να καταστείλει τους Μπολσεβίκους που είχαν λάβει την εξουσία της Ρωσίας μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Συγκεκριμένα η Ελλάδα έστειλε πάνω από 23.000 στρατιώτες οι οποίοι αντιμετώπισαν τους Μπολσεβίκους στην Ουκρανία, η οποία τότε ανήκε στην Ρωσία. Τα ελληνικά καθώς και τα συμμαχικά τους στρατεύματα ηττήθηκαν οικτρά.

Γιατί όμως η φτωχή και αδύναμη Ελλάδα αποφάσισε να λάβει μέρος σε έναν πόλεμο που δεν την αφορούσε; Σε μια εκστρατεία επιθετική εναντίον ενός άλλου κράτους με πρωτοβουλία μιας άλλης ξένης δύναμης, της Γαλλίας εν προκειμένω; Η φτωχή και μικρή Ελλάδα ήδη είχε πάρει μέρος σε δύο βαλκανικούς πολέμους και στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο μέσα σε μια δεκαετία. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αποφάσισε αυτήν την δραστήρια ανάμειξη της Ελλάδας προκειμένου να στηρίξει την λεγόμενη «Μεγάλη Ιδέα», έκρινε ότι η Ελλάδα θα εξυπηρετούσε τα δικά της συμφέροντα και σχέδια στην Μικρά Ασία εφόσον συμμετείχε δυναμικά στην γαλλική πρωτοβουλία.

Ο ιατρός Νικόλαος Σμπαρούνης ( 1888- 1966), γνωστός στους τότε αθηναϊκούς κύκλους λόγω της κλινικής του, υπηρέτησε στο εκστρατευτικό σώμα ως επίατρος και διατηρούσε προσωπικό ημερολόγιο σχετικά. Το ημερολόγιο περιλαμβάνει πληροφορίες από την ημέρα που το ελληνικό στράτευμα επιβιβάστηκε στο πλοίο για την Οδησσό έως την ημέρα που ο ίδιος ο συγγραφέας του επιστρέφει πίσω. Στο ημερολόγιό του ο Νικόλαος Σμπαρούνης καταγράφει αριθμό κλινών, ώρες άφιξης και αναχώρησης, συναντήσεις με άλλους γιατρούς, ημερήσιες διαταγές που εξέδιδε ο ίδιος ο Σμπαρούνης ως διοικητής στρατιωτικού νοσοκομείου, έναν επικήδειο λόγο του σε κηδεία στρατιώτη στην Οδησσό, εκτενείς αναφορές προς τους προϊσταμένους του.

Ο Σμπαρούνης προσπαθώντας να εμψυχώσει τους Έλληνες στρατιώτες βγάζει λόγους στους οποίους αναφέρει «την αναρχία που επικράτησε στην Ρωσία μετά την επικράτηση των Μπολσεβίκων». Επίσης πιστεύει ότι «η εκστρατεία μέλλει να συντελέσει σπουδαίως στην πραγματοποίηση των εθνικών ιδεωδών…. Για να ολοκληρωθεί επιτέλους η λειτουργία στην Αγία Σοφία, η οποία διακόπηκε μετά την άλωση του 1453.»

Το βιβλίο το οποίο είναι εκδόσεως 2013 και έχει 203 σελίδες , διατίθεται από τις εκδόσεις Βιβλιόραμα.