Σύντροφοι; Η λυσσαλέα σύγκρουση αρσενικού –θηλυκού
Σε πολλά έργα του ο Αύγουστος Στρίνμπεργκ έχει καταπιαστεί με την παράξενη σχέση μεταξύ θηλυκού και αρσενικού, την αιώνια αντιπαλότητα μεταξύ των δύο φύλων. Βρισκόμαστε στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο άντρας αποκτά τη δύναμή του με την κατάκτηση των χρημάτων, με την επιβολή των νόμων και με την επαγγελματική του καταξίωση. Εν αντιθέσει η γυναίκα έχει ως όπλο της την ομορφιά της, το σώμα της καθώς και την αναγκαστική ή μη- πονηριά της.
Στο έργο του «Σύντροφοι;» παρακολουθούμε τον Σκανδιναβό ζωγράφο Άξελ και την σύζυγό του Μπέρτα να ζουν στο Παρίσι. Ο ίδιος ο Στρίνμπεργκ είχε ζήσει μαζί με την οικογένειά του στην πόλη του φωτός, ιδανικό μέρος για την κατοικία ενός καλλιτέχνη, όπως ο Άξελ. Ο Άξελ είναι φημισμένος και ταλαντούχος ζωγράφος και η Μπέρτα φοιτήτρια στην Σχολή Καλών Τεχνών, φιλοδοξεί να αναγνωριστεί και αυτή στην ίδια τέχνη. Γύρω από το ζευγάρι εμφανίζονται διάφορα πρόσωπα, φίλοι και γνωστοί τους, όλοι Σουηδοί. Ο συγγραφέας προτίμησε να δώσει την σουηδική υπηκοότητα στους χαρακτήρες του επειδή εκείνη την εποχή το φεμινιστικό κίνημα είχε αρχίσει στις Σκανδιναυικές χώρες.
Η Ακαδημία Τεχνών διοργανώνει διαγωνισμό ζωγραφικής και η Μπέρτα πείθει τον άντρα της να λάβουν και οι δύο μέρος στον διαγωνισμό, ο καθένας τους ζωγραφίζει από έναν πίνακα με το ίδιο θέμα. Ο ανταγωνισμός και η καλλιτεχνική αντιζηλία μπαίνει ανάμεσα στο ζευγάρι. Ο αναγνωρισμένος καλλιτέχνης έναντι του αδοκίμαστου, αρχάριου. Για να ολοκληρωθεί όμως το δράμα η Μπέρτα θα προτείνει και κάτι άλλο: ο καθένας θα παρουσιάσει ως πίνακα δικό του το έργο του άλλου. Με ακλόνητη πειθώ και πονηριά προτρέπει τον Άξελ να υπογράψει τον δικό της πίνακα και αυτή υπογράφει τον δικό του.
Η φίλη της Μπέρτα, Άμπελ, είναι η φανατική φεμινίστρια που ρητορεύει υπέρ της γυναικείας χειραφέτησης. Υπερβολική και ασυμβίβαστη έχει μείνει ανύπαντρη, όχι επειδή δεν την ελκύουν οι άντρες αλλά επειδή δεν θέλει να είναι υποτελής. Ο φίλος του Άξελ, ο γιατρός Έστερμακ, πολέμιος του γάμου πιστεύει ακράδαντα στην πάλη των δύο φύλων και στην ιδέα ότι δεν υπάρχει φιλία και πραγματική συντροφικότητα ανάμεσα στο ζευγάρι. Η κυρία Σταρκ είναι η φωνή του συντηρητισμού και του κατεστημένου. Η κυρία Χαλλ εκπορνεύει την κόρη της και τέλος ο Βίλμερ είναι ο ομοφυλόφιλος που ψάχνει ακόμα την ταυτότητά του.
Η σύγκρουση είναι τριπλή: α) αιώνια μάχη μεταξύ θηλυκής πονηριάς και αρσενικού στάτους , β) μάχη μεταξύ παλαιού -αναγνωρισμένου και πρωτόβγαλτου- νέου και γ) θανάσιμος ανταγωνισμός μεταξύ καλλιτεχνών. Ο Άξελ θα αναφωνήσει: « Κανένας δεν έρχεται από το πουθενά. Για να φτάσεις μέχρι εδώ θέλει ταλέντο και δουλειά.Να βγάλεις τα σώψυχά σου στον καμβά.» Και η Μπέρτα θα απαντήσει: « Αυτοί που ξέρω εγώ τα σώψυχά τους τα βγάζουν σε δημόσιες σχέσεις, τηλέφωνα, συναντήσεις, γνωριμίες, κολακείες, γέλια, φιλάκια πεταχτά.» ‘Άλλη σύγκρουση: η καταξίωση που κερδίζεται μέσα από την σκληρή προσπάθεια και το πηγαίο ταλέντο έναντι της καταξίωσης που κερδίζεται μέσα από γνωριμίες, διαφήμιση και επικοινωνιακά κόλπα.
Δείτε το έργο «Σύντροφοι;» στο θέατρο Τόπος Αλλού σε σκηνοθεσία Νίκου Καμτσή, ως Άξελ ο Αγησίλαος Αλεξίου και ως Μπέρτα η Ειρήνη Μπαλτά.