Χρήστος Αναστασόπουλος VS Γιάννης Μπρούζος
Concept Αθηνά Ιωαννίδου
Photographer Αθηνά Χλωρίδου
Styling Αθηνά Ιωαννίδου
Make-up: Αθηνά Ιωαννίδου, Ηλιάνα Χρήστου, Λυδία Δαλμάτσου Τσαγκλή
Τον Γιάννη μου τον σύστησε ο κοινός μας φίλος Γιώργος Τζιτζικάκης. Θαύμαζα τα εξαιρετικά του έργα από καιρό όμως τον συνάντησα στο υπέροχο ατελιέ του ένα συννεφιασμένο πρωινό και -αφού ήπιαμε καφέ και είχαμε μια ενδιαφέρουσα κουβέντα που δεν ήθελα να τελειώσει ποτέ- κάναμε μια υπέροχη βόλτα σε κάποια ξεχασμένα προσφυγικά του Πειραιά.
Με τι ασχολείσαι αυτόν τον καιρό;
Πριν από λίγο καιρό άρχισα να στήνω το καινούργιο μου εργαστήριο στο λιμάνι του Πειραιά. Είναι αυτό που απορροφάει τον περισσότερο χρόνο της ημέρας μου. Το περιβάλλον που εργάζεσαι για μένα έχει μεγάλη σημασία. Νιώθω ότι επέστρεψα στις ρίζες μου, εκεί που εναπόθεσα τον αρχικό σπόρο. Το εργαστήριο μου βρίσκεται στην βιομηχανική ζώνη του Πειραιά. Η μυρωδιά του μετάλλου, η παρουσία των μεταλλουργών στην γειτονιά μου, των ήχων της εργασίας τους είναι κάτι που χρειαζόμουνα και μου έλειψε όσο ήμουν μακριά της. Εδώ όλα λειτουργούν σαν καλοκουρδισμένο ρολόι. Ο ρυθμός της εργασίας είναι συνεχόμενος παρά τις δυσκολίες των καιρών. Μια κουβέντα με τον εργάτη της περιοχής σε κάνει να σκέφτεσαι ότι η διέξοδος από την λήθη είναι η πράξη, η παραγωγή έργου. Κατάλαβα ότι χρειαζόμουνα τόσο πολύ να είμαι μέλος αυτής την κοινότητας.
Το αγαπημένο σου ζώο;
Φυσικά ο σκύλος! Αχώριστος σύντροφος. Σε κατανοεί, θέλει να συμμετέχει σε ό,τι κάνεις, σε αγαπάει χωρίς να περιμένει κάτι από εσένα. Εγώ συμβιώνω με δύο τέτοια υπέροχα πλάσματα. Είναι οι σύντροφοι μου στη ζωή και πολλές φορές δάσκαλοι μου. Η παρατήρηση τους είναι για μένα μια σπουδή στην προσπάθεια μου να εναρμονιστώ με την φύση.
Γνώρισα τα υπέροχα σκυλιά σου, μάνα και κόρη! Καταλαβαίνω πως είναι σύντροφοι, πώς όμως μπορούν να είναι και δάσκαλοι;
Αν τα παρατηρείς βλέπεις πόσο κοντά είναι με την πραγματική τους φύση. Γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν σε κάθε στιγμή της ζωής τους. Λειτουργούν με μια αλάνθαστη αίσθηση των πραγμάτων. Ξέρουν ποιός είναι εκεί για αυτά και αν αποφασίσουν να είναι σύντροφοι σου στην ζωή δεν θα σε προδώσουν ποτέ! Η Αγάπη που δίνουν είναι ανιδιοτελής και αυτό είναι σπάνιο. Το να μοιράζεσαι τον εαυτό σου με τους άλλους χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα, πες μου έναν άνθρωπο που το κάνει με ευκολία. Εμείς για να αποκτήσουμε αυτή τη γνώση πρέπει να δουλέψουμε πάρα πολύ με τον εαυτό μας γιατί έχουμε αποκοπεί από την φύση, την αρμονία που διέπει το σύμπαν. Δεν το γνωρίζουμε, προσπαθούμε να το ανακαλύψουμε και ίσως να χρειαστεί να εργαστούμε ολόκληρη την ζωή μας και πάλι να μην το καταφέρουμε. Πήγαινε μια βόλτα με ένα σκύλο και πες μου αν πιστεύεις ότι αισθάνεσαι την ίδια χαρά με αυτό το πλάσμα. Μυρίζει, βλέπει και αισθάνεται τον γύρω του κόσμο σαν να είναι η πρώτη φορά που πήγε σε αυτό το μέρος και ας κάνει κάθε μέρα την ίδια διαδρομή. Εμείς πάμε στο κέντρο περνάμε από την Ακρόπολη και δεν σηκώνουμε το βλέμμα μας να κοιτάξουμε αυτό το αριστούργημα. Θεωρώ πως είμαστε πολύ μπερδεμένοι. Ο νους δεν είναι και το πολυτιμότερο εργαλείο και μάλλον μπερδεύει τον άνθρωπο. Μάλλον θα πρέπει να κοιτάξουμε την ζωή πιο απλά σαν ένα ταξίδι. Έχουμε έρθει εδώ για να αγαπήσουμε, να θαυμάσουμε τον κόσμο που ζούμε, να τον γευτούμε και να τον μοιραστούμε με τους άλλους, όπως κάνουμε και εμείς οι ίδιοι όταν πάμε σε έναν άγνωστο τόπο σαν τουρίστες ή ακόμα καλύτερα όπως κάνει έναν σκύλος τόσο αβίαστα στην ζωή του.
Πες μου ένα βιβλίο, ένα τραγούδι, μια ταινία, μια έκθεση που σε άγγιξε;
Η Ασκητική του Καζαντζάκη είναι σημείο αναφοράς για εμένα. Εργάζομαι πάνω της για χρόνια και έχω δει τον εαυτό μου να αλλάζει μέσα από αυτήν.
Μια έκθεση που με έκανε να αλλάξω τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι την σύγχρονη τέχνη ήταν αυτή του Γιάννη Κουνέλη στο φορτηγό καράβι Ιόνιον στο λιμάνι του Πειραιά. Εκεί έμαθα ότι ο καλλιτέχνης μπορεί να σε οδηγήσει στον μαγικό του κόσμο χρησιμοποιώντας και τις υπόλοιπες αισθήσεις εκτός αυτή της όρασης. Οι μυρωδιές, οι ήχοι, η αφή με οδήγησαν σε μνήμες μιας άλλης εποχής .
Η πρώτη ταινία που μου ήρθε στο μυαλό είναι το The man from earth του Richard Schenkman μια ταινία φαντασίας που πραγματεύεται το θέμα της θρησκευτικής πίστης με ψυχολογικές, βιολογικές και φιλοσοφικές προσεγγίσεις από τους ήρωες της, αξίζει να την δεις! (Μέχρι να δημοσιευτεί η συνέντευξη θα την έχω δει και θα σου πω!)
Ποια είναι τα μελλοντικά σου όνειρα;
Να ζήσω όσες περισσότερες στιγμές μπορώ σε έναν κόσμο γεμάτο από κατανόηση, αγάπη και ανιδιοτελής προσφορά στο σύνολο. Δεν είναι μια ευχή που ελπίζω να πραγματοποιηθεί. Είναι το πλάνο που κάνω για την ζωή που θέλω να ακολουθήσω και μέσα από τις πράξεις μου να γίνει πραγματικότητα.
Πώς πιστεύεις πως είναι ο κόσμος στο σύνολο;
Πιστέυω ότι εμείς φτιάχνουμε τον κόσμο. Σίγουρα υπάρχει πολύ αδικία, σκοτάδι και πόνος γύρω μας. Υπάρχει όμως και αγάπη, φως αρμονία και δίκαιο. Είναι στο χέρι μας να αποφασίσουμε σε τι κόσμο θέλουμε να ζούμε και να παλέψουμε με όλες μας τις δυνάμεις για να γίνει πραγματικός. Δεν υπάρχει απάντηση που να ταίριάζει περισσότερο με αυτό που θέλω για τον κόσμο που ζούμε από την ιστορία με έναν γέρο ινδιάνο της φυλής Τσερόκι που κάποια στιγμή μίλησε στον εγγονό του για τη μάχη που γίνεται μέσα στην ψυχή των ανθρώπων. Είπε: «Γιέ μου, η μάχη γίνεται μεταξύ δύο λύκων που υπάρχουν μέσα σε όλους. Ο ένας, ο μαύρος είναι το κακό. Είναι ο θυμός, η ζήλια, η θλίψη, η απογοήτευση, η ενοχή, η προσβολή, η κατωτερότητα, τα ψέματα, η ματαιοδοξία, η υπεροψία και το εγώ. Ο άλλος, ο λευκός είναι το καλό. Είναι η χαρά, η Ειρήνη, η Αγάπη, η Ελπίδα, η ηρεμία, η ταπεινοφροσύνη, η ευγένεια, η φιλανθρωπία, η συμπόνια, η γεναιοδωρία, η Αλήθεια, η ευσπλαχνεία και η πίστη στο Θεό». O εγγονός το σκέφτηκε για ένα λεπτό και ρώτησε τον παππού του: «Ποιός λύκος νικάει τελικά παππού;» και ο παππούς απάντησε: «Αυτός που ταίζεις». Ελπίζω λοιπόν σε έναν κόσμο γεμάτο με Λευκούς λύκους.
Τι επαγγέλματα έχεις κάνει;
Είναι πάρα πολλά. Σε αυτά που κάθισα και παιδεύτηκα είναι αυτά που συνδυάζανε την χειρωνακτική εργασία με την δημιουργική σκέψη και δεν είχαν σαν πρωταρχικό στόχο το υλικό κέρδος. Έχω ασχοληθεί με την εικονογράφηση, την αρχιτεκτονική εσωτερικού χώρου, την κατασκευή επίπλων, την επισκευή ηλεκτρονικών μηχανημάτων, σαν εργάτης στην παραγωγή βιομηχανικών αντικειμένων, στην κατασκευή σκηνικών θεάτρου, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση σαν δάσκαλος εικαστικών, καθηγητής σχεδίου, σαν μαρμαροτεχνίτης στον βράχο της Ακρόπολης. Πιστεύω ότι μέσα από κάθε εργασία και μόνο μέσα από αυτήν μπορείς να εξελιχθείς φτάνει να σκέφτεσαι ότι παράγεις έργο και να μην το κάνεις μονάχα για βιοποριστικούς λόγους. (Συμφωνώ σε όλα!!! Θαυμάζω απεριόριστα τους μαρμαροτεχνίτες!)
Αν έπρεπε να διαλέξεις μονάχα ένα από όλα τα παραπάνω ποιο θα ήταν; Εγώ όταν διδάσκω μαθαίνω απίστευτα πράγματα από τα παιδιά, εσύ έμαθες σαν καθηγητής;
Αν έπρεπε να διαλέξω μόνο ένα και εγώ θα διάλεγα το να διδάσκω σε παιδιά. Συμφωνώ απόλυτα με αυτό που λες. Μέσα από την προσπάθεια που κάνεις να μεταδώσεις τις γνώσεις σου σε νέους ανθρώπους αλλά και μέσα από τις στοχευμένες ερωτήσεις που σου κάνουν όχι μόνο εξελίσσεσαι αλλά και ανακαλύπτεις γνώσεις που είχες και μόνο μέσα από αυτή την διαδικασία μπορούν να βγουν στην επιφάνεια. Και όταν μιλάω για νέους ανθρώπους δεν μιλάω ηλικιακά αλλά με την διάθεση που έχει ο μαθητής να εξελιχθεί και το πόσο ανοιχτό μυαλό έχει. Αυτός είναι που σε βοηθάει και εσένα όπως και τον ίδιο να προχωρήσεις. Αυτός που έχει ελεύθερο μυαλό, που μαθαίνει τους κανόνες για να μπορέσει μετά να τους σπάσει!
Πόσο συχνά σχεδιάζεις; Έχεις πειθαρχία; Μπορείς να επιβληθείς στον εαυτό σου;
Το σχέδιο για μένα είναι το πιο ακριβό “μαγικό” εργαλείο μου. Είναι η μηχανή που μετατρέπει τις σκέψεις μου σε εικόνες. Σχεδιάζω πολύ συχνά και σχεδόν πάντοτε πριν εκτελέσω ένα έργο στις τρεις του διαστάσεις. Το θέμα είναι εκτός των άλλων και πρακτικό μιας και το χαρτί και το μολύβι είναι το πιο φτηνό υλικό για να δεις αν λειτουργεί στον πραγματικό κόσμο η ιδέα που έχεις. Πρέπει να ξέρεις ότι εμείς οι γλύπτες είμαστε πρακτικοί άνθρωποι. Δίνουμε μεγάλη σημασία στην στήριξη του έργου. Είμαστε υβριδικά πλάσματα εμείς, 50% καλλιτέχνες και 50% εργάτες! Όσο για το θέμα της πειθαρχίας η μόνη λύση που λειτουργεί για μένα είναι ο καθημερινώς προγραμματισμός. Θα πάω στο εργαστήριο θα σταθώ απέναντι από τα εργαλεία μου και θα εργαστώ. Οι ιδέες υπάρχουν πάντοτε, τον εκτελεστή περιμένουνε για να έρθουν στο φως. (Το γνωρίζω καλά το τελευταίο!)
Τι σε ευχαριστεί σε αυτή τη ζωή;
Διαβάζω πολύ, κυρίως κείμενα φιλοσοφικού περιεχομένου. Είναι ένας τρόπος να ταξιδεύω στον χρόνο και να συνομιλώ με ανθρώπους που έχουν να πούνε κάτι σημαντικό. Μου αρέσει να περπατώ και να παρατηρώ τους ανθρώπους και την φύση. Μου αρέσει επίσης πολύ να στέκομαι, να σταματώ, να σκέφτομαι και να διαλογίζομαι.
Τι σε οργίζει;
Δεν έχω οργή μέσα μου για τίποτε, ούτε για ανθρώπους ούτε για καταστάσεις. Ο καθένας μας είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του και δεν μπορώ ούτε να κάνω τον κριτή, ούτε τον δικαστή στη ζωή μου. Έχουμε πολλούς που αρέσκονται να το κάνουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θλίβομαι με την δυστυχία που βλέπω γύρω μου. Όμως προτιμώ με τις πράξεις μου να αλλάζω τον κόσμο από το να βάζω αρνητικά συναισθήματα μέσα μου που σίγουρα θα κάνουνε κακό στην υγεία μου και δεν θα επιφέρουν κανένα καλό στους άλλους. Και είναι η άποψη ενός αμιγώς χορτοφάγου! (Υπέροχη στάση ζωής!)
Γνωρίζεις τον εαυτό σου;
Δεν μπορώ να απαντήσω με ένα ναι η ένα όχι. Αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι έχω την θέληση να τον γνωρίσω καλύτερα. Πιστεύω ότι έχουμε όλα τα στοιχεία μέσα μας που ορίζουν την ανθρώπινη φύση. Το θέμα είναι τι επιλογές κάνουμε στη ζωή μας. Αυτές είναι που καθορίζουν το ποιοι είμαστε και όχι οι τάσεις που κρύβονται μέσα μας.
Λογαριάζεις καλές – κακές κριτικές για τα έργα σου;
Η κριτική στο έργο μου είναι καλοδεχούμενη. Καλή κριτική για μένα είναι αυτή που θα με βοηθήσει να εξελίξω το έργο μου και είναι αυτή που πάντα θα δέχομαι όσο σκληρή και αν είναι. Η χειρότερη κριτική για εμένα είναι η κολακεία. (!!!)
Πώς φαντάζεσαι το μέλλον;
Θέλω να το φαντάζομαι πιο φωτεινό, με περισσότερη αγάπη, δοτικότητα και συμπόνια από το παρόν και προς αυτή την κατεύθυνση προσπαθώ να πορεύομαι.
Σπούδασες;
Σπούδασα γλυπτική στην σχολή καλών τεχνών της Αθήνας στο Α' Εργαστήριο με καθηγητή τον Θεόδωρο Παπαγιάννη από το οποίο αποφοίτησα με άριστα. Το πτυχίο παρόλα αυτά δεν πιστεύω ότι κάνει τον καλλιτέχνη. Η τέχνη βρίσκεται στην ίδια τη ζωή και όχι μέσα σε εργαστήρια και κλειστές πόρτες. Είναι εκεί έξω και μας περιμένει να την ανακαλύψουμε.
Δώσε μου ένα παράδειγμα.
Η τέχνη για μένα ξεκινάει από την παρατήρηση. Ο καλλιτέχνης χρειάζεται ερεθίσματα για να μπορέσει να μετουσιώσει μια εικόνα σε έργο. Δεν έχει τόσο σημασία τι θα δεις που θα σε κάνει να βουτήξεις μέσα στο εργαστήριο και να εργαστείς. Μπορεί να είναι ένα βλέμμα, το πως κυλάει το φως πάνω σε ένα πρόσωπο ή ένα σώμα, ένα φθινοπωρινό φύλλο που πέφτει στο χώμα και αρχίζει να σαπίζει, το οτιδήποτε. Σημασία για μένα είναι να βρίσκεσαι εκεί έξω και να αναζητάς την δικιά σου Αλήθεια γιατί κανένας δεν πρόκειται να σου χτυπήσει την πόρτα και να σου πει αυτή είναι η αλήθεια κάτσε και κάνε την έργο. Και να γίνει αυτό, αν είσαι πραγματικός καλλιτέχνης είμαι σίγουρος ότι δεν θα την ακολουθήσεις.
Τι φοβάσαι;
Φοβάμαι την ανυπαρξία σε ό,τι επίπεδο μπορείς να την βρεις στην ζωή σου.
Τι είναι επιτυχία;
Επιτυχία είναι όταν καταφέρνεις να φτάσεις σε αυτό που χθες πίστευες ότι είναι ακατόρθωτο. (Υπέροχο!)
Για ποιο λόγο αξίζει να ζει κανείς;
Να δει τους επόμενους από αυτόν, να τον ξεπερνάνε. (Ο μαθητής να ξεπερνά το δάσκαλο!)
Μια φαντασίωση;
Να ζω σε έναν κόσμο που όλοι οι γύρω μου είναι vegan, δεν δουλεύουν αλλά εργάζονται παίζοντας παιχνίδια που γυμνάζουν το σώμα και το πνεύμα τους και παντού κυριαρχεί η αρμονία και η ειρήνη. (Εύχομαι να το ζήσουμε σύντομα!)
Ευτυχία υπάρχει;
Ευτυχία υπάρχει σε ένα μυαλό που γεννάει μια καινούργια ιδέα, σε μια καρδιά που δεν σταματά να αγαπάει, σε μια ψυχή που επιζητάει με πάθος την εξέλιξη.
Θάνατος;
Θάνατος υπάρχει σε κάθε αρχή μιας νέας ζωής .
Γιάννη Μπρούζο σε ευχαριστώ πολύ για όλα!!!
Με εκτίμηση
Χρήστος Ε. Αναστασόπουλος
ΥΓ. Χαίρομαι πραγματικά για τη συνέντευξη και την υπέροχη φωτογράφιση! Ανυπομονώ να συναντηθούμε ξανά και να τα πούμε! Είσαι ένας υπέροχος, θετικότατος και ταλαντούχος άνθρωπος που θα έπρεπε όλοι οι άνθρωποι να γνωρίσουν. Χαίρομαι που δίνω σε κάποιους τη δυνατότητα αυτή. Εύχομαι να είσαι πάντα καλά και να δημιουργείς!!!