Ο Άλαν Μπένετ και η κυρία με το φορτηγάκι

Μόλις πέρυσι διάβασα το βιβλίο «Untold stories» του Άγγλου, θεατρικού συγγραφέα Άλαν Μπένετ, είναι ένα αυτοβιογραφικό έργο με διάφορα περιστατικά από την μακροχρόνια και ενδιαφέρουσα ζωή του καλλιτέχνη. Ανάμεσα στις πολλές ιστορίες που διηγείται είναι και αυτή της κυρίας με το φορτηγάκι, είναι η πραγματική ιστορία μιας άστεγης και ιδιόρρυθμης γυναίκας που έζησε επί δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια μέσα σε ένα σαραβαλιασμένο φορτηγάκι, που ήταν παρκαρισμένο στην αυλή του συγγραφέα. Είναι μια από αυτές τις άκρως μυθιστορηματικές ιστορίες που δημιουργεί η ίδια η ζωή, ο καλύτερος σκηνοθέτης και σεναριογράφος του κόσμου!

Όταν έμαθα λοιπόν για την ταινία που ζωντανεύει την ανωτέρω ιστορία, με πρωταγωνίστρια την αξεπέραστη Μάγκι Σμιθ, έσπευσα στον κινηματογράφο γεμάτη περιέργεια να δω το αποτέλεσμα. Η κινηματογραφική ταινία βασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό έργο, που παίχτηκε στο Λονδίνο το 1999, με πρωταγωνίστρια πάλι την Μάγκι Σμιθ. Η σκηνοθεσία είναι του Νίκολας Χάιτνερ, προσωπικού φίλου του Άλαν Μπένετ και την διάσημη Μάγκι Σμιθ, συνοδεύουν σε μικρότερους, χαρακτηριστικούς ρόλους η Φράνσις Ντε Λα Τουρ, ο Τζιμ Μπρόαντμπεντ, ο Ντομινίκ Κούπερ και πολλοί άλλοι. Η ταινία είναι λίγο ακαδημαϊκή και άνευρη αλλά αξίζει να την δείτε για δύο-τρεις λόγους: πρώτα από όλα η καταπληκτική ερμηνεία της Μάγκι Σμιθ, η ωραία αναπαράσταση του Λονδίνου της δεκαετίας του 1970 καθώς και η ομορφιά της ίδιας της υπόθεσης.

Σχετικά με την υπόθεση λοιπόν: στο Λονδίνο της δεκαετίας του 1970 και συγκεκριμένα στην περιοχή του Κάμντεν Τάουν, μιας κάπως μποέμ γειτονιάς καλλιτεχνών και προοδευτικών, φιλελεύθερων μεσοαστών Άγγλων- η κυρία Σέπερντ, μια ηλικιωμένη, ιδιόρρυθμη γυναίκα , παρκάρει το παλιό φορτηγάκι της έξω από τα σπίτια των κατοίκων και ζει εκεί. Οι «φιλελεύθεροι» περίοικοι την ανέχονται στωικά είτε από γνήσια φιλανθρωπία είτε για να αποδείξουν στους εαυτούς τους ότι όντως είναι προοδευτικοί και ανοιχτόμυαλοι. Κάποια στιγμή όμως οι δημοτικές αρχές απαγορεύουν τη στάθμευση του φορτηγού της στο δρόμο και ένας από τους κατοίκους, ο συγγραφέας Άλαν Μπένετ, της παραχωρεί την αυλή του προκειμένου να παρκάρει εκεί το φορτηγάκι της αλλά και ό,τι έχει μείνει από τη ρημαγμένη ζωή της. Ποια είναι όμως η κυρία Σέπερντ και γατί την ενοχλεί τόσο πολύ να ακούει μουσική; Η κυρία Σέπερντ είναι μια δύσκολη γυναίκα, ένας άνθρωπος που δεν προσπαθεί να επικοινωνήσει, που είναι αγενής, που δεν ξέρει να παραδέχεται τα λάθη του και να λέει συγγνώμη, μια περσόνα που την λυπάσαι και την αντιπαθείς ταυτόχρονα. Από την άλλη στο πρόσωπο του συγγραφέα που την φιλοξενεί βλέπουμε έναν μοναχικό γκέι που τον βασανίζει ακόμα η σχέση του με τη χήρα μητέρα του. Η σκηνοθετική ιδέα της διχοτόμησης του συγγραφέα σε δύο διαφορετικές περσόνες που συνυπάρχουν στον ίδιο άνθρωπο: ο Άλαν Μπένετ ως άνθρωπος που θέλει να ζήσει και ο Άλαν Μπένετ ως συγγραφέας που επιθυμεί να γράψει, εμένα προσωπικά με ενθουσίασε, ίσως γιατί είναι κάτι που έχω νιώσει.

Χωρίς να θέλω να δώσω πολλά από την υπόθεση του έργου, για όλους όσους δεν γνωρίζουν τα γεγονότα, θα περιοριστώ στις γενικές αλήθειες που ελλοχεύουν όμορφα από πίσω. Ποιες είναι αυτές; Η έννοια της θεωρίας του «σπιτιού» , της εστίας που λάτρευαν οι αρχαίοι Έλληνες. Στην καλλιτεχνία που κρύβουμε μέσα μας, και που έχει τη δύναμη να μας λυτρώσει, όποιος άνθρωπος είναι προικισμένος με το τάλαντο της καλλιτεχνίας, διαπράττει έγκλημα στον εαυτό του, στον κόσμο όλο, όταν δεν καλλιεργεί και δεν αντλεί χαρά από αυτό το προτέρημα. Αν δεν δεχτούμε τον ίδιο μας τον εαυτό, αν δεν τον ανεχτούμε και αν δεν προσπαθήσουμε να τον συνηθίσουμε- αν όχι να τον αγαπήσουμε!- δεν θα μπορέσουμε να βρούμε ποτέ την πολυπόθητη γαλήνη. Ο μεσοαστισμός και ο ψεύτικος φιλελευθερισμός, δεχόμαστε τα πάντα ως προοδευτικοί πολίτες, φτάνει όλα αυτά τα παράξενα να μην μας αγγίζουν και να αφορούν τους ξένους και όχι να βρίσκονται στο ίδιο μας το σπίτι. Η ιδέα της δικαιοσύνης και ο τρόπος που εφαρμόζεται στη σύγχρονη Ευρώπη, γιατί τελικά δεν έχουμε όλοι τα ίδια δικαιώματα, ο εργαζόμενος αστός έχει μεγαλύτερα δικαιώματα από την άστεγη κυνηγημένη. Τι είναι τρέλα τελικά; Ποιος είναι πιο τρελός; Η γηραιά μητέρα του συγγραφέα που πάσχει από άνοια; Η κυρία Σέπερντ που τριγυρίζει στους δρόμους της πόλης με το σαραβαλιασμένο φορτηγάκι της ψάχνοντας να κατευνάσει τις τύψεις της; Ο συγγραφέας που προσπαθεί να βρει έμπνευση για να γράψει το αριστούργημά του και ταυτόχρονα να ανταπεξέλθει στην υποχρέωση προς την ηλικωμένη μητέρα του αλλά και στον εαυτό του: να ζήσει και να ερωτευτεί;

Επειδή τάσσομαι αναγκαστικά υπέρ του συγγραφέα, ψάξτε ο καθένας σας να βρει τη δική του προτίμηση στην «τρέλα»!

Η φωτογραφία είναι από την ιστοσελίδα της Amazon.com.